Dag 17 Rantepao

Soms even een hobbel nemen.

Was het Arco die op de lange tocht naar Palopo even door het ijs zakte, voor mij kwam de verrassing de dag erna. Rillend van de kou en ondertussen stralend als een straalkacheltje. Koorts dus. Uit het niets en behalve een beetje duizeligheid verder ook geen aanwijzingen voor de bron. De volgende dag al niet veel beter. We hadden zo onze zinnen gezet op de klim naar Rantepao, uitstellen geen optie meer. Met  een deel van onze paracetamol voorraad gestart met in ons achterhoofd een pickup om ons naar boven te brengen als noodoplossing.  Fijn dat we het gedaan hebben, was een mooie ervaring, Trots dat het eigenlijk veel beter ging dan we gedacht hadden. Beetje Weissensee: zoeken naar de modus die de minste energie kost en rustig door gaan. Ook nog genieten van alles om je heen.

Ander klein probleempje: ik heb het als niet rijst eter ineens helemaal gehad met het regime van nasi als ontbijt om 6 uur ’s ochtends, noedel soep ‘s middags en nasi, rijst of mie ’s avonds. Op die manier is het hier best wel lastig om voldoende energie binnen te krijgen.

Ons hotel hier is als een cadeautje, gisteravond om 8 uur het heerlijke bed in en slapen voor het licht uit is. Daarbij, het lijkt het eerste hotel dat wij tegen komen dat zich ook richt op de westerse gast met een europees ontbijt en menu kaart. Misschien toch maar even afwijken van het principe: eten wat het land biedt.Dus: koffie zonder zot en toast brood met roerei!

De belevenissen van vandaag zijn eigenlijk niet in woorden te vatten en moeten “beleefd” worden. Toch een poging die op voorhand al tekort doet aan de werkelijke beleving.

Om 9 uur staat onze gids Astro paraat. Op de planning: en begrafenis ceremonie. Dit vind meestal pas maanden na het overlijden plaats en duurt enkele dagen. De voorbereidingen voor de ceremonie vergen maanden. In die periode is de overledene gebalsemd opgebaard:  “ziek”. Pas tijdens de ceremonie overlijdt de “overledene” (beetje ingewikkeld?).

Te gast bij de ceremonie voor het afscheid van een “upperklas” Toradja en getuige van een enorm spektakel waarmee het lichaam van het huis naar de plaats van de ceremonie wordt gebracht.

Een prachtige stoffen “kist” wordt op bamboe palen bevestigd en voorzien van een Toradja dak. Een grote groep mannen tilt dit geheel met bamboe palen. Vanaf dit plateau naar voren een lang rood baldakijn vast gehouden door de vrouwen van de familie. Als het geheel zich in beweging zet begint het spektakel. Onder een vrolijk gejoel wordt er heen en weer gewalst door de modder gebanjerd en in plassen gesprongen, dat allemaal met de kist op de schouders. Mannen glijden uit, vallen, de kist hangt scheef en alles zakt ineens weer even op de grond. Grote hilariteit en een soort kwalleballen in de modder. 2 naaste vrouwelijke familie leden hebben de eer om op de bamboe stokken te mogen plaatsnemen om zo de kist op de plaats te houden. Op deze wijze maakt men gebruik van de laatste mogelijkheid om nog 1 keer met de overledene te spelen (94 jaar in dit geval). De weduwe, ook niet meer de jongste, wordt meegehobbeld  in een soort tentje ook op bamboe palen. Alles loopt zoals het loopt, iedereen lijkt als vanzelfsprekend te weten wat zijn/haar taak is.

Op de plaats van de ceremonie staan centaal een groot aantal enorme obelix stenen, monumenten voor overleden welgestelden. Recent dus een nieuwe bijgeplaatst. Tussendoor de slachtoffers in dit geheel: de waterbuffels. 

                       Grote varkens aan bamboepalen worden uit alle hoeken aangedragen. 

Rondom dit geheel enorme overdekte, genummerde  “tribunes” voor de gasten. Onze plaats: nummer 75, aan de aanrij weg. Ontzettend gastvrij, weden welkom geheten door een familie lid, konden onze bijdrage aanbieden (tja, een slof sigaretten) en kregen gelijk een sigaret aangeboden, keuze uit 3 soorten. Ondertussen passeert een defilé aan gasten voor onze neus, afgewisseld met af en toe een varken. Plots een lange rij vrouwen met mandjes, borden, emmertjes en van alles nog. Lunch tijd en voor ons wordt een heerlijke lunch van rijst, vis, saté en groenten aangeboden met voor ons als buitenlandse gasten gesealde waterbekertjes. Of we toch ook nog een kop koffie of thee willen. Alles loopt op rolletjes en iedereen is even vriendelijk en voorkomend.

Niet alle gasten ( meer dan duizend, ook hier) komen op dezelfde dag, vaak wordt het bezoek aan verschillende ceremonies gecombineerd. Slechts 10% van de gasten kent de overledene, de rest is via, via en via verwant en/of bevriend. Dus veel verplichtingen, die alles behalve als een verplichting worden gezien. De ceremonies, de Toraja leven er van voor en mee. Saamhorigheid en verbondenheid.

Tot slot het slachten van de waterbuffel aanschouwd. Dachten dat dit een heel ritueel zou zijn, maar valt eigenlijk in het niet bij de rest.

Over 3 dagen wordt het lichaam verplaatst naar een rots graf. Geen naambordje erop, de Toraja kennen alleen een fonetische taal, geen geschreven taal.

Enige minpuntje op deze dag: grijze bewolkte lucht waaruit voortdurend de regen op ons daalt. Het droge seizoen is inmiddels allang begonnen, “but sometimes it happens”.