Dag 29 Singapore - Amsterdam - thuis.

Fase twee, weinig woorden voor heel veel uren. 14 uur van Singapore naar Amsterdam het heel veel turbulentie. Eindelijk Nederland in zicht, nog donker. Wat gelijk opvalt: vanuit de lucht is alles verlicht, niet door natuurlijk licht, maar de lichtvervuiling geproduceerd door een landje dat toch wel heel erg vol is. Toch fijn om weer thuis te komen het oranje KLM toestel, de “kerstklomp”  en de blauwe molentjes. 

Tja… Geluk met het verkeer, files de andere kant op. Prachtige opkomende zon met een oranje rode lucht boven een beneveld veld, ijs op de slootjes en kale boomtakken op de voorgrond. Thuis de kinderen aan de slag geweest, tuin en alles aan de kant, planten vorstvrij weggezet, was gedaan, koelkast gevuld en vanaf de voordeur een spoor van pepernoten naar 2 heerlijke, verstopte chocoladeletters. Na 4 weken zonder te hebben gedaan is chocola een echte tractatie. 

                                  Welkom thuis na weer een fantastisch fietsavontuur.

 Minkalaba

Thanaka

 Thanaka

Nergens anders gezien en typisch voor Myanmar: het gebruik van Thanaka poeder op het gezicht. Vooral meisjes, oudere vrouwen en kinderen, maar zeker ook bij jongens en mannen.

Thanaka wordt gemaakt door de schors van de Thanakaboom veelal op een rond ruw plateau tot poeder te malen. Water erbij maakt er een lichtgelige pasta van die op het gezicht wordt gesmeerd. Vaak worden verschillende attributen als kammetjes en penseeltjes gebruikt om vorm te geven aan het smeersel, maar met de vingers aanbrengen is een uitstekende optie. Soms worden gedroogde bloemen toe gevoegd om geur aan het geheel te geven.

De Thanakaboom groeit in de drogere gebieden rond Mandalay, Monywa en Bagan, waar dit gebruik ook is ontstaan. 30 jaar is nodig voor een Thanakaboom is volgroeit. Opvalled: monniken niet gezien met Thanaka.

Doel van de Thanaka? Verschillende antwoorden hierop, maar vooral ook: een traditioneel gebruik, het hoort erbij.

-          Bescherming van de huid tegen UV stralen. Maar dan: waarom niet het hele gezicht en soms zelfs maar een veeg?

• -          Ter voorkoming van veroudering?

• -          Als verfraaiing, soms de meest mooie manieren van opbrengen, maar vaak ook zomaar wat        gesmeerd.

•        Het zal vast een combinatie zijn, verschillende dragers gevraagd, verschillend antwoord, maar   vaak ook een niet begrepen vraag. Het hoort zo.

Dag 28 Mandalay - Signapore

De laatste uren volmaken, tassen pakken, zorgen dat er zo weinig mogelijk mee het ruim in gaat. Fietsen 25 kg betekend 5kg pp over om in een fietstas mee te geven als ruimbagage. Snel klaar dus en lekker even over de markt en ja hoor weer hele grote nieuwe afdelingen ontdekt en genoten van de drukte. 

Transfer een uur later dan aangegeven, 12 uur uitchecken, 2 uur lezen in de lobby. Nog steeds drukke werkzaamheden aan de kerstversiering! Met ons in het hotel een ouder echtpaar van Indiase afkomst. Nieuwsgierig, komen een praatje maken. Indiaas, in Kenia opgegroeid in de compound met onderwijs van Nederlandse paters en nu woonachtig in Londen, de wereld over reizend. Mooi duo. Waar onze bagage is?? Op de trolly dus. Maar de rest??? Mevrouw wordt veelzeggend aangekeken, dat heeft zij alleen al nodig voor de make up enz. Zij verontwaardigd. Toch nog even bij onze bagage langs, waarbij hij wijst en instrueert: zo kan het ook. Gedwee geknik met een blik: geloof het zelf maar.

Welbespraakte, goed Engels sprekende en ervaren begeleiding naar de luchthaven. Rit van een uur, waarin hij niet alleen veel vragen aan ons had, maar ook antwoorden bleek te hebben op een aantal van onze vragen. De processie in Pinya en ons gevoel betreffende de discrepantie tussen de uitgelaten en vrolijke sfeer en de houding, gezichten van de deelnemers. De deelnemende jongens en meisjes, kleine kinderen, allen kinderen van welgestelde ouders werden op deze wijze uitgeleide gedaan om via de tempel, als novice te worden opgenomen in het klooster. Alle kinderen dienen minstens één maal in hun leven een periode van 7 dagen in het klooster door te brengen. Niet alleen voor eigen goed, maar vooral voor het goed van de familie. Kinderen uit gemiddelde en minder bedeelde gezinnen worden gewoon gebracht. Het geld toont zich in deze met veel pracht en praal. Kosten nog moeite gespaard, kleding, make up en kapper alles top en vervoer naar draagkracht. Als prinsen en prinsessen op olifanten en in trouwkoetsen. In de tempel worden de gebeden gezegd, vervolgens alle prachtige kleding uit, monniken kleed aan. Make up en (lange prachtige)haren eraf. Een foto maken en complimenten geven over het prachtige kapsel is dan inderdaad misschien olie op het vuur. Een stikt in het klooster regime. Half 5 ontbijt, bidden, bedelen, huishoudelijke taken, lunch en mediteren. 2 maaltijden per dag en ze zijn allemaal al zo dun.

Kinderen, vooral jongens op het platteland worden in de zomermaanden (april, mei, juni) regelmatig ondergebracht in het klooster. 3 maanden schoolvakantie i.v.m. de hitte, kwajongens thuis onhandig, het klooster als opvangplek. Volgens de gids is dit een periode van jongens onder elkaar en fun. Meisjes op het platteland blijven thuis, zijn nuttig voor het verrichten van velerlei taken en worden al snel ingezet bij de oogst. In de stad is dit veel minder. Antwoord op de vraag waarom de gevuld leek met meisjes als monnik, terwijl die in de Shan regio nauwelijks werden gezien.

Snel bij de kleine luchthaven op deze wijze. Weinig verkeer op de grote wegen, rustig op de luchthaven en uitermate vriendelijk en behulpzaam personeel. Zo ingecheckt en door de douane. Fietsen worden gewoon geregeld. 20 minuten voor de geplande tijd de lucht in. Fase 1.

Dag 27 Mandalay

Toch zit het niet lekker, die Zay Cho market. Opnieuw op zoek, om de hoek van het hotel dus uiteindelijk, met een uiteinde vele blokken (kilometers) verder. Naast de immense inpandige zaken ook een niet te overtreffen markt buiten op straat. Drukte van belang, werkelijk alles te koop en geen enkele toerist gezien. Heerlijk doorheen gekronkeld. Na 2 uur nog maar een deel gezien, maar genoeg.

Op de fiets naar het koninklijk paleis. Groot vierkant gebied 2,5  bij 2,5 km, helemaal ommuurd, weg erom heen en midden in elke zijde 1 ingang. 3 van deze ingangen zijn verboden voor de gewone burger en toerist (militair terrein) de 4 mag tegen betaling gepasseerd worden. De laatste in het rijtje dus. Militaire controle, paspoort inleveren tegen een keycord met nummer, fietsen achterlaten en de lange weg naar het paleis op (beetje Oostblok gevoel volgens Arco).

Weer een totaal ander beeld, mooie aanvulling het type “overdaad schaadt”? De moeite waard.

Het paleis van Mandalay gebouwd in de periode van 1857 tot 1859, in opdracht van Koning Mindon Mina  als onderdeel van de nieuwe hoofdstad Mandalay die hij liet bouwen. Zijn opvolger, Koning Thibaw Min, bleef wonen totdat hij in 1885, tijdens de 3e Engels - Birmese oorlog gevangen werd genomen.

Het paleis bestaat uit verschillende gebouwen die elk slechts één verdieping hoog zijn. Oorspronkelijk waren de daken boven de bastions met bladgoud bedekt. Het aantal dakranden geeft aan hoe belangrijk een gebouw is. Het gebouw met de vijf gouden dakranden is de troonzaal.

Het paleis werd tijdens de Tweede wereld oorlog bijna volledig weggevaagd. Slechts enkele gebouwen hebben de bombardementen overleefd. De gebouwen zijn in de jaren negentig van de 20e eeuw herbouwd op de oude fundamenten.

Lunchtijd, jawel naar de Bakery van de eerste fietsdag. Croissantjes, heerlijke yochert met aardbeien en bosvruchten en super chocolade taart met cashew noten.

Op naar de dijk langs de Irrawady, de vis is binnen en wordt in grote hoeveelheden rechtstreeks langs de straat en in de kleine straatjes verkocht. Drukte van belang. Overal vis in alle mogelijke maten en soorten, manden en bakken vol, maar ook je neus. 

Genoeg en fietsen inpakken voor de neus van de sneeuwpop die in middels naast de kerstboom in de tuin staat.

Een geweldige fietsvakantie, waarbij toch tientallen keren vol bewondering een duimpje omhoog, vraag naar de leeftijd, opmerking “strong!”en “well done”. Voor ons is dit niet het gevoel geweest tijdens deze trip. Veel meer een zeker geluksvogeltjes gevoel deze reis te kunnen maken in een zo mooi land met mensen die je werkelijk het gevoel geven dat je welkom bent. Dank voor het openstellen, het ons laten meegenieten van al die schatten en rijkdommen die dit land herbergt. Van de laatste vooral ook de rijkdom van de vriendelijkheid, het delen en de gulle lach.

Gefietst: 25 km

Dag 26 Mandalay – Amarapura – Mandalay

Rustige start en uitgebreid ontbijten. De drukke stad in, te voet naar de Zay Cho market. Grootste winkelgebeuren in heel noord Myanmar. China tot de 4^e macht en dan 4 verdiepingen hoog, 4 blokkendozen. Snel gezien en terug naar het hotel.

Opnieuw met de fiets de stad door en uit naar Amarapura, één van de 3 koningssteden met de langste teakhouten brug ter wereld de U-Bein Bridge over het Thauktaman Lake, 1,2 km lang. Gebouwd in 1870 en genoemd naar de toenmalige burgemeester. Heerlijk heen en weer gewandeld, helder weer, beter te fotograferen nu. 

Bezoekje Mahagandayon Monastry, geen extra toevoeging wat betreft de tempel zelf. Maar toch: net voor het verlaten van het tempelpad 3 kleine schoffies, ongewassen, voddig gekleed, samen snaaiend van de restjes uit een chipszak. Blik in hun richting en gelijk werd een handje uitgestoken om mij een stukje chips aan te bieden. Niets hebben en toch willen delen, ontroerend. Kon het niet laten om 3 lollies uit te delen, de glunderende blik die dat opleverde was een plaatje op zich. Even wennen was het wel, de lollies verdwenen met papiertje erom in de mond. Omkijken, nog eens zwaaien en weg waren ze.

Voor het verlaten van Amarapura even nieuwsgierig onder de poort van de Kyo Aung Sandra monastry en opnieuw weer verrast over weer een totaal andere collectie aan Boeddha beelden, Naffs en een Ganesh. Geweldig, zowel in formaat als hoeveelheid. Een enorme liggende Boeddha van ca. 60 meter en torenhoge zittende en staande Boeddha’s in mooie combinaties.Een aparte tempel met centraal een bladgouden Boeddha, aan 4 zijden omringd door dubbele rijen symmetrisch opgestelde beelden. Kunstwerken in combinatie met de erachter gelegen traditionele woningen van de Monniken. Drukke opknapwerkzaamheden rondom. 

Straatjes vol eentonige metalen geluiden veroorzaakt door machinale weverijen. Verklaring voor het grote aanbod traditionele stoffen met ontelbaar veel verschillende vaak mooi kleurige motieven.

De tijd vliegt, het paleis moet wachten tot morgen. Fietsen wassen!

Gefietst: 25 km

Dag 25 Kyaukse – Ava (Inwa) – Mandalay

De laatste etappe die eigenlijk voelde als de rit terug naar Mandalay, werd een dag vol cadeautjes. Nog maar net Kyaukse verlaten, is er niet voorbij te rijden aan de werkplaats voor trouwkoetsen, onder een paar prachtige oude bomen. Voor ons niet voor te stellen: schitterend in de zon prachtige kunstwerken van in goud geschilderd handwerk. Mooie figuren ingelegd met een grote keur aan kleurige stenen. Voor ons niet voorstelbaar, zoveel pracht en praal.

Na een ruim oponthoud de weg vervolgen om gelijk op een opstopping te stuiten: vernieuwing van de weg in wording op Birmese wijze, zoals al eerder gezien. Pek erop, grote hoeveelheden kleine keien, gesorteerd en gestort door een groot aantal vrouwen en nu ook mannen. Nieuw dit keer: een wals erover. Wel één zoals die bij ons 50 tot 60 jaar geleden werd gebruikt en met een snelheid die erom vraagt nog eens te kijken, of er echt wel vooruitgang is. Het redelijk drukke verkeer van twee kanten kronkelt eromheen, laverend om de bergen keien heen.

Het fietst heerlijk, beetje schaduw, vlakke weg, enorme rijstvelden en grote bananen plantages.

De volgende verrassing volgt snel: een eeuwen oude tempel en archeologische opgravingsplaats met een 800 jaar oude Boeddha. Prachtig om te zien wat er nog van over is. Zorgvuldig allemaal aangegeven en volledig overkapt. Indrukwekkend. Om een overzichtsfoto te maken een klein trapje op naar een plateautje waar al een man staat. Handgebaren, niet verstaanbare kreten, paniek die wij niet snappen. De rust keert weer als ik de trap af en Arco de trap op gaat. Tja, vrouwen, op de mooiste plekjes mogen ze echt niet komen. Helaas staat dat alleen vermeld in Myanmar taal en teken. Voor ons niet meer dan sierlijke krullen. 

Ook bij het heiligdom in de Pagode op het Inle lake iets soortgelijks, gelijk duidelijk door het gebruik van grote borden met instructies in het Engels: “Happy area, Women prohibited”.

Na 16 km onder de snelweg Yangon – Mandalay  om er vervolgens parallel aan te fietsen, een hobbelige asfalt weg op volgens de beschrijving. Plots is de weg weg, van asfalt geen sprake meer. Alsof de hele secundaire weg is opgeofferd aan de aanleg van de snelweg. Laveren om keien en kuilen heen over het smalle paadje dat de vele scooters voor ons hebben gecreëerd. Gelukkig is de weg vlak. Kilometers verder lijkt een poging gedaan te worden om de weg te verbeteren en leidt de route langs een stuk werk in uitvoering over een net voor ons gesproeid deel. Het eerste wiel erop en de kiezels spatten tegen de spatborden aan en even later zit alles onder de kleffe modder met steentjes. Primitieve, onhandige oplossingen hier.

Pinya bereikt, een oude hoofdstad uit de 16^e/17^e eeuw met veel ruïnes. Met onze neus in de boter, ofwel in dit geval in de rijst: een traditioneel feest, waar we midden in terecht komen en pas na enige tijd de omvang van inzien. Een grote “Myanmar” feesttent, goudkleurig met alle toeters en bellen van het land versierd. Prachtig uitgedoste meisjes, een lange rij vrolijk opgetuigde ossenkarren en verschillende vriendelijk lachende mensen die ons meetronen naar de dorpsmaaltijd. Geen ontkomen aan, mee-eten. 

Tafels vol mensen en kommen, ieder een bord rijst, schalen met de aanvullingen ertussen in. Het bestek bestaat uit de vingers van de rechterhand. Gewoon uit alle schaaltjes een handvol over de rijst, goed kneden en smakelijk eten. In het midden een grote soepkom met 1 lepel, waarmee elk naar believen een hap soep neemt. Lachende mensen om ons heen, gelukkig werd onze onhandigheid voorzien en bevatte ons bord rijst al per bord een soeplepeltje. Heerlijk gegeten en veel hilariteit teweeg gebracht. De daarop volgende optocht tart alle beschrijvingen. 

De prachtig opgemaakte en geklede jonge vrouwen met kapsels als kunstwerkjes volgend op een witte trouwkoets waarop 2 mannen. Vervolgens een niet te overziene groep even mooi uitgedoste kinderen op olifanten, paarden en ossenkarren. Alles onder begeleiding van twee zelfs wat westers klinkende life bands op grote karren. Het geheel afgesloten met een carnavaleske groep in een poging de grote groepen toeschouwers in beweging te krijgen. Opvallend de ogenschijnlijke tegenstelling tussen de opgewonden drukte, de vrolijke kleuren en muziek met daar tegenover de welhaast strakke, ernstige gezichten van de deelnemers. Er lijkt geen (glim)lach at te kunnen. Doel van de stoet: grote witte tempels op een heuvel.

Ondertussen toch weer verder o.a. over het koningspad, aangelegd door de laatste koning van Ava (1820), gekenmerkt door aan beide zijden een witte betonnen muur met op korte afstanden van elkaar sierlijke dikke verhogingen. 

Meerdere ruïnes en de resten van de oude paleispoort verder aangekomen bij het klooster Mae Nu Oak Kyaung. Nieuwsgierig geworden door de drukt toch de trappen op naar boven. Helemaal de moeite waard. 

Totaal anders weer van bouw, robuust, kolossaal en binnen met dikke houten vloeren. In de verte over het water Mandalay te zien. Op een heel andere manier weer prachtig. Via de resten van de andere poort vertrokken, wordt duidelijk dat het toeristische gebied in en rond Madalay is bereikt. Een stoet paardenkarretjes met toeristen belemmert volledig de weg. Bij de stadplaats van de paarden taxi’s is er helemaal geen doorkomen aan. Even wat geduld, het pondje bereikt. Op het platte stuk van de boot, staande met de fiets naar de overkant en de laatste, drukke kilometers naar Mandalay. 

Wat een verschil met het prachtige platteland dat net verlaten is. De dijk langs de Irrawady rivier, druk jachtig verkeer met direct aan de kant van de weg de vele kleine bedrijfjes waar hard gewerkt en gewoond wordt. De kinderen lopen er tussendoor. Even maakt het stil, het verschil met het platteland. Onvoorstelbaar dat kinderen hier op moeten groeien. Vader/moeder, peuter hangend over de rug, bamboe stokken aan het bewerken direct naast de overvolle weg. Opgroeien in een lucht die wij eigenlijk te vies vinden om in te ademen. Even wordt je hier stil en triest van.

Nog langs de werkplaatsen waar Boeddha beelden worden gemaakt. Het slijpen en hakken van de witte brokken veroorzaakt zoveel wit stof, dat de mannen die binnen zitten nauwelijks zijn te onderscheiden van de in wording zijnde Boeddha beelden.

Uiteindelijk na de nodige verkeerslichten en drukte, de rust van het hotel bereikt. Douchen en bijkomen. De fietsen zijn morgen aan de beurt.

Gefietst: 64 km.